Luật bóng rổ ra đời và cải tiến qua nhiều năm, nhằm nâng cao chất lượng và đáp ứng được tính công bằng trong một trận bóng rổ. Cũng như tạo ra sức hút cho môn thể thao này ngày càng phát triển vững mạnh. Để hiểu rõ luật bóng rổ, mời các bạn đọc qua bài viết này.
Mục lục
1. Bóng rổ là môn thể thao như thế nào?
Bóng rổ là môn thể thao đồng đội, đối kháng với nhau rất hấp dẫn. Mỗi bên sẽ có 5 cầu thủ trên sân, sân thi đấu là hình chữ nhật. Quả bóng rổ có đường kính khoảng 24cm, vòng đai của rổ đường kính 46cm và cao 3,048m. Khi ném bóng trong khu vực quy định sẽ ghi được 2 điểm, còn ở ngoài khu vực thì được 3 điểm. Có cơ hội ném phạt dưới rổ để ghi 1 điểm khi bị phạm lỗi. Kết thúc trận, bên nào ghi nhiều điểm hơn bên đó thắng.
Để chơi tốt môn thể thao nào cũng vậy, trước tiên bạn cần tìm hiểu kỹ luật của nó, dưới đây là luật bóng rổ cơ bản cho các bạn mới bắt đầu.
2. Luật bóng rổ
2.1. Những quy định cơ bản luật bóng rổ
2.1.1. Trang phục thi đấu
- Áo thun 3 lỗ, cả trước và sau lưng đều không được khác màu.
- In số rõ ràng ở trước, sau lưng.
- Số áo ở sau lưng cao ít nhất 20cm, còn trước ngực thì ít nhất 10cm, chiều rộng của số áo không nhỏ hơn 2cm.
- Các số áo được sử dụng là từ 4 đến 15.
2.1.2. Thời gian thi đấu theo luật bóng rổ
Mỗi trận thi đấu có 4 hiệp, mỗi hiệp diễn ra 10 phút. Thời gian nghỉ trước mỗi hiệp là 2 phút. Chỉ riêng thời gian nghỉ giữa hiệp 2 và hiệp 3 là 15 phút.
Sau 4 hiệp thi đấu mà bất phân thắng bại. Sẽ diễn ra các hiệp phụ đánh đến khi nào có được đội chiến thắng. Thời gian mỗi hiệp phụ là 5 phút.
Trong 3 hiệp đầu tiên hay các hiệp phụ mỗi đội sẽ có cho mình quyền hội ý 1 lần. Riêng hiệp thi đấu thứ 4 sẽ là 2 phút.
2.1.3. Cách chơi bóng rổ
Theo luật bóng rổ, các thành viên tham gia trận bóng chỉ được dùng tay chơi bóng. Chỉ cần tay thì bạn cũng có thể triển khai rất nhiều kỹ thuật như: chuyền, ném rổ,… Sẽ tính phạm luật nếu sử dụng bộ phận nào khác, nhưng vô tình đụng phải thì sẽ không sao.
2.1.4. Sân thi đấu theo luật bóng rổ
Sân thi đấu phải phẳng theo hình chữ nhật, không có chướng ngại vật nào trên sân. Kích thước phải theo quy định: chiều dài là 28m, chiều rộng là 15m.
Sân phải chia ra nửa sân bằng 1 đường kẻ ở giữa, mỗi phần sân là của 1 đội. Mỗi phần có 1 cột rổ, dưới thường sẽ vẽ một cung tròn đây là khu vực 2 điểm, ngoài khu vực này là 3 điểm. Còn có vòng tròn ném phạt, để canh vị trí cho các cầu thủ ném phạt.
Xem thêm:
- Bắn cung: Từ A đến Z nguồn gốc, luật thi đấu và nơi học
- Chơi Bowling: Hoạt động vừa giảm stress vừa giảm cân
2.2. Luật bóng rổ thế giới mới nhất hiện nay
2.2.1. Nhảy tranh bóng theo luật bóng rổ
Trọng tài sẽ giao bóng lên cao các cầu thủ sẽ nhảy lên để tranh bóng về đội mình.
Các trường hợp dẫn đến nhảy tranh bóng:
- Khi cả 2 bên cùng phạm lỗi tại một thời điểm.
- Bóng bị kẹt trên bảng rổ.
- Đầu trận đấu, trọng tài giao bóng thì sẽ nhảy tranh bóng.
Xử phạt tranh bóng theo luật:
- Chạm vào bóng quá 2 lần.
- Khi nhảy tranh bóng mà lỡ dẫm phải vạch.
- Bóng chưa lên tới điểm cao nhất đã có người nhảy tranh bóng chạm tay hoặc ra khỏi vị trí tranh bóng.
- Có những hành động không đẹp làm ảnh hưởng đến khả năng tranh bóng của đội đối phương.
2.2.2. Ném biên theo luật bóng rổ
Khi bóng ra khỏi vạch sân, thì các đội sẽ được ném biên. Vị trí ném biên sẽ gần nơi phạm luật và không phát bóng biên ở khu vực sau rổ.
2.2.3. Cách tính điểm theo luật bóng rổ
- Được tính điểm khi bóng đã vào rổ theo hướng từ trên xuống.
- Ném phạt sẽ được 1 điểm.
- Ném trong khu vực vòng tròn rổ đối phương sẽ được 2 điểm.
- Ném ngoài khu vực vòng tròn rổ đối phương sẽ được 3 điểm.
Lỡ như có 1 cầu thủ đội mình ném bóng vào rổ nhà sẽ tính điểm cho đội đối phương, nếu cố tình ném nhiều lần sẽ bị phạm luật.
2.2.4. Phòng thủ theo luật
Khi bóng đã vào rổ, các cầu thủ phòng thủ không được chạm vào bóng.
Khi ném bóng vào rổ, bóng đang ở trên đường bay xuống hoặc ngang vòng rổ, các cầu thủ 2 bên sẽ không được chạm vào bóng.
Khi bóng chạm vào vành rổ thì các cầu thủ không được chạm bảng hoặc chạm rổ.
2.2.5. Ném phạt theo luật bóng rổ
Cầu thủ nào bị đối phương phạm lỗi cũng sẽ là người ném phạt cho đội mình. Trừ trường bị chấn thương không thể tiếp tục thi đấu, thì cầu thủ thay thế sex ném phạt thay. Còn nếu không có người thay thế hay hết lượt, đội trưởng sẽ được chỉ định ném phạt thay.
Còn đối với các lỗi kỹ thuật thì đội trưởng sẽ chỉ định người trong đội ném phạt.
Quy định ném phạt:
- Khi ném phạt đứng ở giữa trong vòng tròn, sau đường ném phạt theo luật chơi bóng.
- Sau khi trọng tài trao bóng cho người ném, thì trong 5 giây tiếp theo bóng phải được ném.
- Có thể áp dụng hết tinh hoa, kỹ thuật của mình để ném rổ.
2.2.6. Dẫn bóng theo luật bóng rổ
Cầu thủ khi đã khống chế bóng trong tay. Tiếp tục dùng kỹ thuật đập bóng hay lăn bóng, thì lúc này chỉ được phép chuyền hoặc ném rổ. Nếu bắt bóng lại lần 2 thì sẽ phạm luật chơi.
Những trường hợp phạm luật:
- Dùng cả 2 tay trong lúc dẫn bóng cùng 1 lúc.
- Đẩy bóng lên cao liên tục khi đang dẫn bóng.
- Đang dẫn bóng mà ngửa tay lên, tiếp tục dẫn bóng cũng quy phạm luật bóng rổ.
Bị các trường hợp trên trọng tài sẽ dựa theo luật để xử lý.
2.3. Chạy bước theo luật
2.3.1. Luật bóng rổ chạy bước theo thế giới
Luật chơi bóng quy định chạy bước là di chuyển trái luật. Trong bất kỳ hướng nào của 1 hoặc 2 bàn chân vượt quá những giới hạn đã được nói đến trong luật khi cầm bóng trên sân.
Một chân trụ được xác định khi đối thủ cầm bóng trên sân, bước 1 hoặc nhiều bước về bất cứ hướng nào với cùng một chân trong lúc chân kia đang giữ ở điểm xúc với mặt sân gọi là chân trụ.
Trường hợp phạm luật theo luật:
- Khi cầm bóng dẫn, chân trụ không nhấc lên trước khi bóng rời khỏi tay, nếu chân trụ nhấc lên trước khi bóng rời khỏi tay thì phạm luật chạy bước của luật.
- Khi chuyền bóng hoặc ném rổ, chân trụ có thể nhấc lên và bóng phải rời khỏi tay trước khi chân trụ đáp xuống đất. Nếu không sẽ bị lỗi của luật chơi bóng.
Lúc này trọng tài sẽ dựa vào luật chơi để xử phạt. Cho đội đối thủ phát bóng biên gần nơi xảy ra phạm luật, không được phát sau bảng bóng rổ.
2.3.2. Luật bóng rổ chạy bước theo NBA
Nhưng lúc này NBA giải bóng rổ nhà nghề mỹ đã quyết định điều chỉnh luật bóng rổ chạy bước để phù hợp với giải đấu của mình và biến nó trở thành giải đấu bóng rổ hấp dẫn nhất hành tinh.
- Khi cầu thủ đang dẫn bóng thì được quyền cầm bóng lên và bước tiếp 2 bước. Dừng lại có thể chuyền hoặc ném bóng.
- Khi một cầu thủ nhận bóng mà chưa dẫn bóng, thì có thể bước thêm 1 bước.
Việc thay đổi luật chơi chạy bước này cũng phải khiến cho đội ngũ trọng tài, đội giám sát trong trận đấu phải quan sát kỹ lưỡng hơn.
2.3.3. Quy định 3 giây theo luật
Một cầu thủ của đội đang cầm bóng sống trên sân, thì không được ở trong khu vực giới hạn của đối thủ quá 3 giây. Nếu quá sẽ vi phạm luật chơi bóng 3 giây.
Lúc này trọng tài sẽ dựa vào luật xử lý lỗi. Đội đối thủ sẽ phát bóng ở biên gần nơi phạm luật, không phát bóng sau bảng bóng rổ.
2.3.4 Quy định 5 giây theo luật bóng rổ
Một cầu thủ cầm bóng quá 5 giây trong tình thế bị đối thủ kém sát, mà không thể chuyền bóng hay ném rổ sẽ vi phạm luật 5 giây.
Lúc này trọng tài sẽ dựa vào luật chơi bóng xử lý lỗi. Đội đối thủ sẽ phát bóng ở biên gần nơi phạm luật, không phát bóng sau bảng bóng rổ.
2.3.5. Quy định 8 giây theo luật
Bất cứ cầu thủ giành được phần kiểm soát bóng phần sân nhà. Trong 8 giây phải đưa bóng sang phần sân của đối thủ. Nếu không sẽ vi phạm luật chơi bóng 8 giây.
Lúc này trọng tài sẽ dựa vào luật chơi bóng xử lý lỗi. Đội đối thủ sẽ phát bóng ở biên gần nơi phạm luật, không phát bóng sau bảng bóng rổ.
2.3.6. Quy định 24 giây theo luật bóng rổ
Trong vòng 24 giây, đội nào kiểm soát bóng phải ném rổ. Nếu không sẽ vi phạm luật chơi bóng 24 giây.
Lúc này trọng tài sẽ dựa vào luật chơi bóng xử lý lỗi. Đội đối thủ sẽ phát bóng ở biên gần nơi phạm luật, không phát bóng sau bảng bóng rổ.
2.4. Các lỗi khác bị xử phạt theo luật bóng rổ
2.4.1. Lỗi va chạm theo luật bóng rổ
Đây là lỗi một cầu thủ va chạm trái luật đối với cầu thủ đối thủ kể cả có bóng, không bóng. Ví dụ: chặn người, đánh người,…
Lúc này trọng tài sẽ dựa vào luật chơi bóng xử lý lỗi.
Đối với cầu thủ đang ném rổ:
- Bóng không vào rổ, thì tùy theo vị trí ném sẽ được 2 đến 3 quả ném phạt.
- Bóng vào rổ sẽ được tính điểm theo vị trí ném và được thêm 1 quả ném phạt.
Đối với cầu thủ không ném rổ:
- Xử phạt lỗi đồng đội .
- Trận đấu được tiếp tục, phát bóng ở biên.
2.4.2. Phản tinh thần thể thao theo luật bóng rổ
Đây là lỗi theo trọng tài là cầu thủ cố tình gây ra lỗi cho đối thủ. Nếu tái phạm sẽ bị trục xuất khỏi trận đấu.
Lúc này trọng tài sẽ dựa vào luật xử lý lỗi.
- Ghi một lỗi phản tinh thần thể thao.
- Cho đội bị phạm lỗi được ném phạt.
2.4.3. Lỗi 2 bên theo luật bóng rổ
Cả 2 đội xảy ra va chạm cùng thời điểm.
Lúc này trọng tài sẽ dựa vào luật xử lý lỗi.
- Nếu bóng vào rổ cùng thời điểm xảy ra lỗi, vẫn sẽ được tính điểm.
- Không có đội kiểm soát bóng cũng không được.
Bài viết trên là những luật bóng rổ cơ bản nhất cho những người mới bắt đầu tham gia bộ môn này. Hãy ráng tìm hiểu hết luật để khi chơi sẽ không vi phạm luật nhé! Chúc các bạn khi chơi bóng rổ sẽ vui vẻ, đạt nhiều sức khỏe.
