Ngày Quốc tế Phụ nữ hay còn có tên gọi khác là Ngày Liên Hiệp Quốc vì Nữ quyền và Hòa bình Quốc tế, vào ngày này phụ nữ trên toàn thế giới đều được tôn vinh. Ngày Quốc tế Phụ nữ là ngày nào? Ý nghĩa và nguồn gốc của ngày này là gì? Cùng tìm hiểu nhé.

1. Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày Quốc tế Phụ nữ

1.1. Nguồn gốc lịch sử

Lịch sử ngày Quốc tế Phụ nữ bắt đầu từ phong trào của các nữ công nhân ngành dệt của nước Mỹ vào cuối thế kỳ XIX. Vào cuối thế kỷ XIX, chủ nghĩa tư bản phát triển một cách tột bậc, nhất là ở Hoa Kỳ. Nền kỹ nghệ phát triển, từ đó thu hút nhiều phụ nữ và trẻ em vào làm việc trong các xưởng, nhà máy, xí nghiệp. Các chủ tư bản đã lợi dụng sức lực của phụ nữ, trẻ em bằng việc trả lương rẻ mạt làm cho đời sống của phụ nữ và trẻ em vô cùng cực khổ, điêu đứng.

Ngày 8/3/1857, tại thành phố New York các nữ công nhân này đã đứng lên phản đối chống lại những điều kiện làm việc khó khăn và tồi tàn của họ. Hai năm sau, cũng vào tháng 3, các nữ công nhân trong hãng dệt Hoa Kỳ đã thành lập công đoàn đầu tiên để được bảo vệ và giành được một số quyền lợi chính đáng. Mặc dù bị thẳng tay đàn áp, hoặc bị đuổi ra khỏi nhà máy nhưng họ vẫn đoàn kết, bền bỉ đấu tranh, buộc chủ tư sản phải nhượng bộ. Thắng lợi đó đã cổ vũ rất lớn tinh thần đấu tranh của phụ nữ lao động Mỹ.

Khoảng 50 năm sau, vào ngày 8/3/1908, 15.000 phụ nữ đã diễu hành trên khắp các đường phố của New York đòi quyền bình đẳng cho phụ nữ, đòi tăng lương, giảm giờ làm việc và hủy bỏ việc ép buộc trẻ em làm việc. 

Những cuộc đấu tranh đầu tiên của nữ công nhân Hoa Kỳ đã có tiếng vang lớn, và là nguồn cổ vũ mạnh mẽ cho các phong trào đấu tranh của phụ nữ lao động trên khắp toàn thế giới. Trong các phong trào đấu tranh lúc bấy giờ, đã xuất hiện 2 nữ chiến sĩ cách mạng lỗi lạc đó là bà Clara Zetkin (người Ðức) và bà Rô-da-luya-Xăm-Bua (người Ba Lan). Hai người đã phối hợp với bà Nadezhda Krupskaya (vợ của triết gia Lênin) để vận động thành lập Ban Thư ký quốc tế phụ nữ để lãnh đạo phong trào đấu tranh.

Ðến tháng 2 năm 1909 cũng tại thành phố New York đã có 3000 phụ nữ đã dự cuộc họp yêu cầu chính phủ công nhận quyền bầu cử của phụ nữ. Sau đó, Đảng Xã hội Hoa Kỳ đã tuyên bố Ngày Quốc tế Phụ nữ là ngày 28/2/1909.

Tuy nhiên, đến ngày 8/3/1910, tại Hội nghị phụ nữ do Quốc tế lần thứ 2 (Quốc tế Xã hội chủ nghĩa) tổ chức, đã có 100 đại biểu phụ nữ thuộc 17 nước đòi quyền bầu cử dành cho phụ nữ. Chủ tịch Hội nghị là bà Clara Zetkin, đã đề nghị chọn một ngày Quốc tế Phụ nữ để nhớ ơn đối với những phụ nữ đã đấu tranh ở trên toàn thế giới. Hội nghị sau đó đã quyết định chọn ngày 8/3 trở thành Ngày Quốc tế Phụ nữ, ngày đoàn kết đấu tranh của phụ nữ với khẩu hiệu: “Ngày làm việc 8 giờ”, “Việc làm ngang nhau” và “Bảo vệ bà mẹ và trẻ em”.

Từ đó đến nay, ngày 8/3 hằng năm trở thành ngày hội của phụ nữ trên thế giới, đoàn kết đấu tranh để tự giải phóng và thực hiện quyền nam nữ bình đẳng, cũng từ đó, phụ nữ tiến bộ khắp năm Châu đã tổ chức ngày 8/3 với nhiều nội dung và hình thức phong phú.

Nội dung của ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 không chỉ dừng lại ở việc đòi quyền bình đẳng mà được mở rộng thêm các khái niệm là mới  “phát triển” và “Giới”. Vấn đề về phụ nữ sau đó đã được hầu hết các quốc gia trên thế giới nhìn nhận và đánh giá một cách đầy đủ trên những khía cạnh khác nhau thông qua một loạt các hội nghị trên thế giới. 

Các hội nghị thế giới về phụ nữ do Liên hiệp quốc đứng ra tổ chức chính là những sự kiện Quốc tế to lớn đối với đời sống và chính trị của toàn thế giới đặc biệt đối với phụ nữ. Vì lẽ đó, vấn đề giải phóng phụ nữ và vì sự tiến bộ của phụ nữ là một vấn đề toàn cầu. Từ thập niên 70 của thế kỷ XX đến nay, đã có tổng cộng 4 hội nghị thế giới về phụ nữ:

• Hội nghị lần thứ nhất diễn ra tại Mexico vào năm 1975, mở đầu thập kỷ của phụ nữ.
• Hội nghị lần thứ hai tổ chức tại thủ đô Copenhagen (Ðan Mạch) vào năm 1980.
• Hội nghị lần thứ ba được tổ chức tại Nairobi (Kenya) năm 1985. Tại hội nghị này “Chiến lược nhìn về phía trước vì sự tiến bộ của phụ nữ” đã được hội nghị thông qua.
• Hội nghị lần thứ tư diễn ra tại Bắc Kinh (Trung Quốc) năm 1995.

1.2. Ý nghĩa

Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 chính là một ngày dành riêng cho phụ nữ, là cơ hội để cả xã hội quan tâm, bù đắp cho những thiệt thòi, vất vả của người phụ nữ trong suốt cả một năm vất vả. Người phụ nữ đã luôn âm thầm hy sinh và chịu đựng để xây dựng hạnh phúc gia đình và cống hiến cho xã hội. Vì vậy, họ xứng đáng nhận được nhiều sự tôn trọng và quan tâm hơn nữa từ một nửa còn lại kia của thế giới, chia sẻ với họ những khó khăn trong công việc, cuộc sống và gia đình.

Người phụ nữ thời hiện đại ngày càng thể hiện rõ hơn vai trò, tài năng và tầm quan trọng của mình trong tất cả các  lĩnh vực công việc: Họ vừa là người nội trợ đảm đang, vừa tham gia lao động xã hội, đóng góp sức lực bản thân vào sự phát triển của đất nước, không những thế họ còn giữ một thiên chức cao cả đó là một người mẹ, phụ nữ mang nặng đẻ đau ra những đứa con và vất vả nuôi dạy chúng khôn lớn thành người. Phụ nữ ngày nay đã và đang dần khẳng định mình là phái đẹp chứ không còn chỉ là phái yếu như trước kia.

Ngày nay, người phụ nữ cũng có cơ hội được thể hiện vai trò và tài năng của mình nhiều hơn. Tại nhiều quốc gia, phụ nữ là người nắm giữ những vị trí quan trọng đứng đầu cả nước như: Brazil, Cộng hòa Trung Phi, Croatia, Hàn Quốc, Đức, Argentina,…. Rất nhiều người phụ nữ tài giỏi đã tự thành lập và quản lý những công ty lớn có quy mô quốc tế và doanh thu hàng năm lên đến hàng tỷ USD.

2. Ngày Quốc tế Phụ nữ tại Việt Nam

Tại hội nghị lần thứ tư diễn ra tại Bắc Kinh (Trung Quốc) vào năm 1995 với mục tiêu là nhằm kiểm lại việc thực hiện “Chiến lược nhìn về phía trước vì sự tiến bộ của phụ nữ” đã được đề ra tại hội nghị trước đó tại Nairobi và công ước Liên Hiệp Quốc “Xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ” (Công ước CEDAW) và đồng thời thông qua “Cương lĩnh hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ toàn cầu đến năm 2000”.

“Tuyên bố Bắc Kinh” và “Cương lĩnh hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ toàn cầu đến năm 2000” chính là hai văn kiện quan trọng nhất của hội nghị tại Bắc Kinh. Hai văn kiện này một mặt phác thảo những trở ngại trên con đường chiến đấu cho sự bình đẳng của phụ nữ bên cạnh nam giới. Mặt khác cũng khẳng định những cam kết và sự quyết tâm của các chính phủ cùng các tổ chức quốc tế bằng mọi biện pháp tiến tới tới mục tiêu Bình đẳng, Phát triển và Hòa bình vì sự tiến bộ của phụ nữ.

Thực hiện cam kết đó, vào ngày 4 tháng 10 năm 1997, chính phủ nước Việt Nam ta đã có quyết định số 822/TTG về việc phê duyệt kế hoạch hành động Quốc gia. Qua đó ban hành 11 mục tiêu vì sự tiến bộ của phụ nữ đến năm 2000 nhằm cam kết trước thế giới rằng: Hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam thực hiện mục tiêu “Hành động vì bình đẳng, phát triển và hòa bình” của hội nghị tại Bắc Kinh.

Ở nước ta, ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 còn là ngày để kỷ niệm cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, 2 vị nữ anh hùng đầu tiên của dân tộc đã đánh đuổi giặc ngoại xâm phương Bắc, giành chủ quyền dân tộc. 

Thắng lợi cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng đã được đánh giá là một bản anh hùng ca bất diệt, thể hiện rõ ý chí độc lập và niềm tự hào của dân tộc. Đồng thời, cuộc khởi nghĩa này cũng là một minh chứng cho sức mạnh và tầm quan trọng của phụ nữ Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Niềm tự hào và ý chí kiên cường của phụ nữ Việt Nam một phần cũng bắt nguồn nguồn từ câu chuyện hào hùng ấy.

Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ của dân tộc. Những người phụ nữ cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng làm nên những chiến thắng vang dội và dần dần đưa đất nước đến với Độc Lập Tự Do.

Ngày 8/3/1965, đánh giá cao cống hiến của phụ nữ Việt Nam, Bác Hồ đã tặng bức trướng thêu 8 chữ vàng “Anh hùng – Bất khuất – Trung hậu – Đảm đang” Nhà nước cũng đã tặng Phụ nữ miền Nam Huân chương “Thành đồng” hạng nhất.

Ngày này, ở Việt Nam, phụ nữ chiếm tới 51% lực lượng lao động của xã hội và cũng đã đóng vai trò chính trong các công việc gia đình và nuôi dạy con cái. Trong số các đại biểu của Quốc hội Việt Nam, ở tổ chức quyền lực cao nhất này phụ nữ chiếm 27,3% và được Liên Hiệp Quốc đánh giá rằng: “Nước Việt Nam có phụ nữ tham gia hoạt động chính trị cao nhất thế giới” (Chủ tịch Quốc hội và đóng vai trò chính điều hành bộ máy của đất nước ta hiện nay là bà Nguyễn Thị Kim Ngân). Ngoài ra Việt Nam có tỷ lệ nữ tốt nghiệp đại học là rất cao 36,24%, thạc sĩ là 33,95% và tiến sĩ là 25,96%.

Cũng tại Việt Nam, để thể hiện trân trọng sự tôn vinh đối với những người phụ nữ, một nửa thế giới, người ta thường tổ chức sự kiện này rất trang trọng, tràn ngập hoa cùng những lời chúc tốt đẹp đến với người phụ nữ. 

Ngày Quốc tế Phụ nữ mùng 8 tháng 3 và ngày Phụ nữ Việt Nam 20 tháng 10 là những dịp rất tốt để nam giới thể hiện tình cảm, sự quan tâm chăm sóc yêu thương đến với những người phụ nữ mà họ yêu quý. Chính vì thế đừng quên gửi tặng những lời chúc tốt đẹp, những món quà ý nghĩa và thể hiện tình cảm đối với những người phụ nữ vào ngày Quốc tế Phụ nữ nhé.