Ngày Quốc tế Nam giới là một sự kiện quốc tế hằng năm. Chắc hẳn chúng ta đã quen thuộc với những ngày kỷ niệm dành cho phụ nữ như ngày Quốc tế Phụ nữ hay ngày Phụ nữ Việt Nam nhưng lại khá lạ lẫm với ngày Quốc tế nam giới phải không? Cùng đi tìm hiểu nhé.

1. Giới thiệu chung về Ngày Quốc tế Nam giới

1.1. Lịch sử hình thành

Giống như ngày Quốc tế Phụ nữ, phái mạnh cũng được dành riêng một ngày để tôn vinh và tri ân. Ngày Quốc tế Nam giới là một sự kiện quốc tế được tổ chức vào ngày 19 tháng 11 dương lịch hàng năm.

Ngày Quốc tế Nam giới được bắt đầu vào năm 1999 ở Trinidad và Tobago. Ngày này được tổ chức Liên Hợp Quốc và nhiều quốc gia ở Bắc Mỹ, châu Âu, châu Á, châu Phi và vùng Caribe ủng hộ. Mục đích của ngày Quốc tế Đàn ông chính là tập trung vào sức khỏe của “phái mạnh” và trẻ em là nam, cải thiện mối quan hệ giữa các giới cũng như thúc đẩy bình đẳng giới và làm nổi bật vai trò của nam giới. Đây chính là dịp để nam giới có thể nêu bật sự phân biệt đối xử với họ và cũng là để kỷ niệm những thành tựu và đóng góp của mình, đặc biệt là những đóng góp đối với cộng đồng, gia đình và hôn nhân cũng như chăm sóc con cái.

Trước năm 1999 ý tưởng về một ngày lễ dành cho nam giới được hình thành và bắt đầu khởi động vào tháng 2 năm 1991 và được đề xuất một năm sau đó bởi một người đàn ông có tên là Thomas Oaster. Tuy nhiên phải mãi đến năm 1999 Ngày Quốc tế Nam giới mới chính thức được công nhận và tổ chức lần đầu tại Trinidad và Tobago bởi vị Tiến sĩ có tên Jerome TeeluckSingh. 

Ông đã chọn ngày 19 tháng 11 để tưởng nhớ đến sinh nhật của người cha và cũng đồng thời kỷ niệm những nỗ lực phi thường của đội tuyển bóng đá nam Trinidad và Tobago trong việc giành vé đến vòng chung kết World Cup vào ngày 19/11/1989. Phát biểu về Ngày Quốc tế Đàn ông, tiến sĩ Teelucksingh nhấn mạnh rằng ông và các cộng sự đang đấu tranh cho sự bình đẳng giới, từng bước loại bỏ dần những hình ảnh tiêu cực gắn liền với nam giới trong xã hội.

Rất nhanh sau đó ngày Quốc tế Nam giới được ủng hộ vô cùng rộng rãi ở rất nhiều nơi trên thế giới. Đại diện cho UNESCO, Chủ tịch Woman and Culture of Peace là bà Ingeborg Breines cho rằng đây là một ý tưởng tuyệt vời và nó sẽ đóng góp cho sự bình đẳng về giới. Hiện nay trên thế giới đã có khoảng trên 70 quốc gia và vùng lãnh thổ công nhận và tổ chức ngày lễ này.

1.2. Ý nghĩa của Ngày Quốc tế Nam giới

Ở Việt Nam của chúng ta ngày Quốc tế Nam giới vẫn còn khá xa lạ với rất nhiều người. Có lẽ một điều đã ăn sâu vào tiềm thức của nhiều người chính là việc đấu tranh cho bình đẳng giới chính là đấu tranh cho phụ nữ, những người thường vận động cho bình đẳng giới là những nhà nữ quyền. Tuy nhiên thực tế hiện nay lại không giống như vậy. Cũng như nữ giới, nam giới cũng đang chịu khá nhiều những bất công và những áp lực từ xã hội.

Đầu tiên điều dễ nhận thấy nhất chính là tuổi thọ trung bình của nam giới kém xa so với phụ nữ, lần lượt là 69 và 73 tuổi. Nguyên nhân của việc này có thể đến từ việc nam giới thường xuyên phải làm những công việc nặng nhọc hơn mang tính chất nguy hiểm hơn bởi vì họ là trụ cột gia đình. 

Các số liệu cũng cho thấy tỷ lệ tự tử ở đàn ông cũng cao hơn phụ nữ nhiều lần có lẽ đàn ông cũng phải hứng chịu áp lực từ nhiều khía cạnh nhiều hơn phụ nữ. Ở một góc nhìn gần gũi hơn, trẻ em là nam thường lớn lên với những lời dạy bảo là phải “mạnh mẽ” và “cứng rắn” cũng như trở thành trụ cột trong gia đình. Truyền thông đại chúng cũng như nền văn hoá hiện đại cũng thường không khuyến khích đàn ông phải chia sẻ và bộc lộ cảm xúc của mình, rằng “tám chuyện” hay “mít ướt” chỉ dành cho “phụ nữ”.

Những khuôn mẫu và định kiến xã hội như trên đã vô hình chung khiến đàn ông phải chịu nhiều áp lực cực kỳ nặng nề, nhưng một phần chúng xuất phát từ chính quan niệm rằng phụ nữ yếu đuối hơn và không làm được việc gì chỉ nên ở trong nhà chăm sóc gia đình.Từ đó người chồng nghiễm nhiên phải gánh vác phần lớn hoặc toàn bộ trọng trách của việc kiếm tiền cho gia đình, còn người vợ thì “làm được bao nhiêu thì làm, còn đâu để chồng lo”, và chính điều này cũng tạo cho thấy phụ bị giới hạn cơ hội tạo ra nguồn thu nhập.

Chính vì thế ngày Quốc tế Nam giới ra đời là hết sức cần thiết bởi nam giới cũng cần đấu tranh cho quyền bình đẳng giới, cho quyền lợi của chính mình. Qua gần một thập kỷ, Ngày lễ Quốc tế này dần dần chứng tỏ được sự cần thiết cũng như ý nghĩa quan trọng của nó. Vào năm 2009, 6 mục tiêu cốt lõi của Ngày Quốc tế Nam giới đã được xác lập:

• Thúc đẩy hình mẫu vai trò nam giới, không chỉ là hướng theo các ngôi sao điện ảnh và các vận động viên, mà còn là chính những người lao động bình thường, người có cuộc sống đàng hoàng và chân thật.
• Chào mừng sự đóng góp tích cực mà nam giới đã đóng góp cho xã hội, cho cộng đồng, gia đình, hôn nhân, chăm sóc trẻ em và cho môi trường.
• Tập trung vào sức khỏe của nam giới và niềm hạnh phúc của họ trong xã hội, tình cảm, thể chất và tinh thần.
• Nêu bật lên những phân biệt đối xử đối với đàn ông trong các lĩnh vực hoạt động xã hội cũng như môi trường xã hội và nêu rõ những kỳ vọng cũng như quyền lợi của họ.
• Cải thiện quan hệ các giới và thúc đẩy sự bình đẳng.
• Cùng kiến tạo nên một thế giới an toàn hơn, tốt hơn, trong đó những người đàn ông luôn được an toàn và có thể phát triển được đầy đủ những tiềm năng của họ.

Ngoài ra, mỗi năm ngày Quốc tế Nam giới mỗi năm còn lấy một chủ đề khác nhau, những chủ đề này đều là những vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm. Ví dụ như vào năm 2016 là ngăn chặn sự tự sát ở nam giới, vào năm 2017 là tôn trọng sự đa dạng và ngày Quốc tế Đàn ông năm 2018 là hướng đến những hình mẫu tích cực. Trong những năm qua, hoạt động của ngày lễ của tế này bao gồm các buổi hội thảo công cộng, các hoạt động tại các trường học, các chương trình phát thanh và truyền hình, các màn trình diễn và diễu hành, các cuộc tranh luận và thảo luận, lễ trao giải và các triển lãm nghệ thuật.

2. Những bài học rút ra từ Ngày Quốc tế Nam giới

Ngày Quốc tế Nam giới ra đời thực chất không phải nhằm “cạnh tranh” với ngày Quốc tế Phụ nữ với lý luận là bình đẳng giới mà tại sao chỉ có ngày để dành cho phụ nữ mà không có ngày dành riêng cho đàn ông. Mà nó chỉ là dịp để xã hội tôn vinh những đóng góp to lớn của nam giới đối với nhân loại. Tập trung vào những vấn đề chưa được mọi người chú ý quan tâm đúng mức như sức khỏe của nam giới cũng như trẻ em nam, tạo thêm một cơ hội để cải thiện quan hệ giữa các giới cũng như thúc đẩy bình đẳng giới và mối quan tâm của các lĩnh vực y tế, luật gia đình, giáo dục và truyền thông.

Những sự hy sinh thầm lặng nam giới dành cho xã hội và gia đình cần được biết biết đến và trân trọng nhiều hơn cũng như loại bỏ suy nghĩ đó luôn được xem là bổn phận của họ. Các kết quả điều tra và nghiên cứu do Viện gia đình Mỹ chứng minh rằng, sự chuyển dịch nhanh chóng trong vai trò của giới đã khiến nam giới cảm thấy căng thẳng hơn về công việc cũng như các mâu thuẫn trong gia đình. Phút mong manh của người đàn ông là khi họ thất bại, vấp ngã.

Một mặt, họ không thể thừa nhận thất bại của họ với xã hội, vì cái tôi và vì nhiều kỳ vọng trên vai họ. Mặt khác, họ cũng gồng mình gánh vác trách nhiệm đối với gia đình. Đối khi họ đơn độc bước đi mà chân không thể chạm đất, hay đúng hơn họ rất dễ rơi vào một hố sâu thăm thẳm. Lúc đó, họ cần người bạn đời nhận ra và lắng nghe, yêu thương cũng như tôn trọng.

Ngày Quốc tế Nam giới sẽ làm giảm bớt gánh nặng cho người đàn ông. Không phải nhất thiết là đàn ông phải gánh hết tất cả mọi việc, mọi áp lực từ cuộc sống cũng như áp lực như là ngay từ nhỏ mà đã được dạy “phải đầu đội trời, chân đạp đất, có khó khăn nào cũng phải cắn răng vượt qua,…”. Từ đó dần dần cải thiện tuổi thọ cũng như tỷ lệ tự tử của người đàn ông.

Thay đổi quan niệm rằng đàn ông lo gánh vác công việc kiếm tiền còn phụ nữ thì lo cho gia đình, con cái. Cả người vợ và chồng đều nên cùng nhau chia sẻ gánh nặng của người kia mới có cuộc sống hạnh phúc. 

Một nghiên mới đây của giáo sư Adam Galavan, ông tiến hành khảo sát trên 160 cặp vợ chồng có độ tuổi từ 25 đến 30 tuổi có ít nhất là một đứa con dưới 5 tuổi. Kết quả thật bất ngờ khi ông phát hiện ra, gia đình hạnh phúc là gia đình có người chồng tham gia làm các việc nhà. Hôn nhân sẽ hạnh phúc hơn khi người vợ cảm nhận được chồng mình gần gũi với những đứa trẻ. Người chồng cũng cảm nhận được người vợ hiểu gánh nặng mình đang hứng chịu. Tình cảm hai vợ chồng khăng khít gắn bó hơn từ đó duy trì được hạnh phúc.
Trong một xã hội lí tưởng, nơi mà tất cả mọi người đều được đối xử bình đẳng và được tôn trọng, có lẽ chúng ta cũng sẽ chẳng cần đến những ngày như 8/3 hay 19/11 nữa. Tuy nhiên để đạt được đến sự bình đẳng hoàn hảo thì nhân loại chắc chắn phải đi tiếp trên một hành trình dài kiên định nữa và trên hành trình đó, ngày Quốc tế Nam giới cũng như Quốc tế Phụ nữ, ngày phụ nữ Việt Nam là những cơ hội những dấu mốc không thể thiếu, nhằm cổ vũ tinh thần cũng như nhắc nhở mỗi người về quyền lợi và nghĩa vụ của mình và trân trọng những người khác giới.